Astrid Joosten is van alle markten thuis. Ze is tv-presentator,
dagvoorzitter en debatleider op congressen, schrijft en acteert (soms) én is vinoloog met een eigen webwinkel. Bij een glas gemberthee, aan de bar van Valk hotel Amsterdam-Zuidas, vertelt ze over haar werk en haar favoriete onderwerpen: eten, drinken en reizen. Scrollend door de carrière van de 64-jarige natural beauty blijkt ze iemand te zijn met vele interesses.

Je hebt Spaans gestudeerd. Waarom ben je ooit gevraagd een cursus Chinees te presenteren op tv?
,,Teleac, de educatieve omroep uit die tijd, heeft lang getwijfeld. China was in 1986 een ver, exotisch land en niet, zoals nu, een wereldmacht. Maar de cursus overtrof alle verwachtingen: tienduizenden lespakketten werden er verkocht. Ik was nog een puppy. ‘Ni Hao’ ofwel ‘Hallo’ maakte me in één klap wereldberoemd in Nederland nadat ik voorzichtig was begonnen als omroepster en ook nog even weervrouw was geweest bij Koos Postema.’’

Programma’s als Jongbloed & Joosten, dat wekelijks 4 miljoen kijkers trok, volgden. Waarom stopte die kijkcijferhit in 1990?
,,Elke week live was hard aanpoten: na twee jaar liepen we op ons tandvlees. Toen iemand vertrok bij de redactie zei de Tros dat ze die plek niet opnieuw zou invullen. Jaap en ik reageerden: ‘Dat redden we niet met de huidige ploeg’. We zijn een paar keer met de directie gaan praten, maar die hield voet bij stuk. Op een gegeven moment waren we zo boos dat we hebben gezegd dat we dan zouden stoppen, ons niet realiserend dat de omroep toen de stekker uit het programma zou trekken. Jaren later heb ik tijdens een reünie de ware reden gehoord. De directie was nogal commercieel. Om de haverklap belden vriendjes. Of ze, tegen betaling, bij ons op tafel een nieuw type telefoon of grappig beertje mochten zetten tijdens de uitzending. Wat een raar verzoek, zei ik dan, dat doen we niet. Blijkbaar was dat tegen het zere been.’’

Is er veel veranderd in omroepland?
,,Heel veel. Tegenwoordig beslissen niet de omroepen wat zij uitzenden, maar de NPO. De S.P.E.L.show die ik heb bedacht en die gemiddeld een miljoen kijkers trok, is in 2020 plots beeïndigd. Dat is ontzettend jammer, want je kunt spelenderwijs je kennis ermee bijspijkeren. In Nederland is sprake van een taalachterstand; analfabetisme is een van de speerpunten bij de NPO. Maar als ik roep ‘We hebben De S.P.E.L.show toch?’, dan is het van: ‘Nee, we willen iets nieuws’. Hetzelfde gebeurde na negen jaar met ‘Kanniewaarzijn’, waarvan ik een van de bedenkers ben. Daar word ik wel eens chagrijnig van.’’

Wat blijft is: ‘Dat zoeken we even op’…
,,2 voor 12 is zo’n sterk merk; na 51 jaar is dat een instituut. Als dat programma zou worden opgeheven, komen kijkers geheid in Aan de bar van Amsterdam Zuidas: 'Na wijn uit kartonnen opstand. Maar die dreiging is er niet hoor!

Ben je slimmer geworden door ‘2 voor 12’?

,,Ja, maar ik onthoud lang niet alles. Anders zou ik hooggeleerd zijn. Ik weet soms heel rare dingen nog, bijvoorbeeld als ik naar ‘De Slimste Mens’ kijk. Dan zegt mijn man: hoe weet jij dat nou? Blijkt dat we die vraag al eens gehad bij ‘2 voor 12’. Tijdens vergaderingen gebeurt het ook. Dan wordt een vraag bedacht die we al eens eerder hebben gesteld, maar dan nét even anders. Logisch: de redactie wisselt, maar ik presenteer het programma al 31 jaar…’’

Weet je Het Woord van tevoren?

,,Gelukkig niet: dan kan ik me tenminste niet verspreken. Ik focus me ontzettend op de vragen; alles moet heel secuur. Kandidaten aarzelen vaak. Pas als ìk zeg ‘De B gaat naar 3’ wordt dat door de computer geregistreerd. Dat luistert heel nauw. Ik moet echt zeggen in welk cijfervakje een letter terechtkomt, anders krijgen we na afloop klachten van kijkers die blind zijn. Ook moet ik bijhouden welke fouten er zijn gemaakt en die na afloop toelichten; ik heb het eigenlijk best druk.’’

Af en toe duik je ook op in een film of tv-serie, maar het meest actief ben je in het bedrijfsleven…

,,Ik werk als dagvoorzitter en debatleider bij congressen, vooral in de medische hoek. Toen ik daarmee begon, was ik bloednerveus. Artsen gebruiken vaktermen; ik was bang dat ik domme dingen zou vragen. Dat ze zouden zeggen: ‘Daar heb je weer zo’n BN’er; die vrouw heeft geen idee’. Daarom bereid ik me altijd heel goed voor. Die medische congressen leiden mij op en zorgen automatisch voor meer werk. Wat regelmatig gebeurt is dat ik word ingehuurd door een ziekenhuis en de congresleider van een ander ziekenhuis mij vervolgens gaat bellen. In elke zaal zit een volgende opdrachtgever. Juridische congressen verzorg ik ook, vooral sinds ik een programma heb gehad over rechtspraak.’’

Ik ben bij alles betrokken, tot en met de screening. Daar schrikken potentiële kandidaten weleens van: ‘O, jij bent er ook!’ Of iemand geschikt is voor het programma blijkt uit een test. Maar we kijken ook of een mogelijke kandidaat goed uit z’n woorden komt. Ik probeer altijd een praatje aan te knopen en vertel dan dat geoefende opzoekers het programma meestal winnen. Verder vraag ik waar kandidaten elkaar van kennen: vaak levert dat grappige verhalen op. Die noteer ik om daar een paar maanden later, in de studio, op terug te komen.’’

Hoe stel je deelnemers op hun gemak?

,,Voor de opnames krijgen de kandidaten een paar oefenvragen zodat ze kunnen wennen. Ik geef ook tips. Bijvoorbeeld om, in geval van twijfel, een alternatief antwoord op te schrijven. Mocht de letter ‘M’ van Mulish niet goed zijn, dan kun je altijd nog de ‘W’ van Wolkers achter de hand houden. Dan heb je nog een kans om aan het eind het woord te raden. Elke uitzending – twee dagen achter elkaar vier per dag - is een snelkookpan van concentratie. Iedereen zegt na afloop: het vliegt voorbij. Dat kwartier leek wel vijf minuten!’’

Rare overgang misschien, maar hoe merkte je dat je een meer dan gemiddelde interesse hebt voor wijn?

,,Als student hield ik niet van bier en sterke drank vond ik te sterk. Wijn bleek ik wel lekker te vinden; mijn eerste kennismaking was met Pinard uit van die kartonnen literpakken. Daarna werden het betere flessen en ontdekte ik mousserende wijn. Weer later ging ik met mijn vriend met vakantie in de Bordeaux en de Loire en reden we bij wijnboeren het erf op, om te proeven. Bij terugkeer helde de kofferbak van onze auto dan flink over. Het leuke vond ik dat je bij elke fles die je opentrok een herinnering had.’’

Sinds tien jaar ben je gediplomeerd vinoloog. Bij je examen aan de Wijnacademie had je een 10 voor blind proeven. Hoe kreeg je dat voor elkaar?

,,Ik kan goed ruiken en proeven en heb een uitstekend smaakgeheugen; dat laatste is heel belangrijk. Dat je weet dat je die wijn al eens eerder hebt geproefd. Je moet ook geluk hebben. Die dag was ik toevallig in topvorm. Maar ik was supertrots

Met Thérèse Boer van restaurant De Librije heb je een wijnwebshop. Jullie organiseren workshops en je schrijft er ook over, zoals in ‘Vrouwen gek op wijn’…
,,Thérèse en ik hebben elkaar leren kennen in De Librije en zijn vriendinnen geworden. Zij heeft me ook gestimuleerd de vinologenopleiding te gaan volgen. We kwamen er samen achter dat mensen wijn ingewikkeld vinden. Dan staan ze voor het schap en weten ze niet wat ze moeten kopen. Dat komt omdat veel wijnmakers de druif die ze gebruiken niet op het etiket noemen. Een gemiste kans, want consumenten weten meestal wél dat ze merlot lekker vinden of sauvignon blanc. Wij delen onze wijnen in naar druivensoort en smaak. Als wij pinot grigio zoeken, weten wij ook waar zo’n wijn aan moet beantwoorden.’’

Hoe vinden jullie wijnboeren die met jullie willen werken?

,,Toen we begonnen hadden geen flauw idee als wijnboeren vroegen hoeveel flessen we wilden afnemen. Het minimumaantal was zesduizend: 6000 witte, 6000 rode en 6000 rosé! Ze konden ons niet plaatsen. Thérèse is met haar man Jonnie eigenaar van een driesterrenrestaurant; dat klonk wel goed. Maar ik? Via Google kwamen ze uit bij zo’n tv- mevrouw. Heel vaag allemaal. Op een gegeven moment durfde één wijnboer het aan met ons in zee te gaan. Daarna ging het makkelijker. Op dit moment staan er veertig verschillende wijnen op onze website onder ons eigen label. We selecteren alleen wat we zelf lekker vinden. Tegen sympathieke prijzen. Het is geen kunst om dure wijnen te vinden die lekker zijn. Je kan Meursault inkopen, maar dat doen al zoveel mensen. Wij kiezen voor smaak en een goede prijs-kwaliteitverhouding, met flessen net boven de supermarktprijzen. Thérèse en ik hebben allebei een baan en een inkomen. We hoeven er niet van te leven. Dat scheelt.’’

Waarin vullen jullie elkaar aan?

,,Thérèse is een kampioen in wijn-spijscombinaties. Ze werkt elke dag met kostbare wijnen uit het hoogste segment. Is gewend te improviseren. Ik ook, maar ik wil me altijd goed voorbereiden. Met andere dingen ben ik weer wel makkelijk: ik laat me graag verrassen. Zij wil altijd zelf de wijn uitkiezen als we uit eten zijn. We hebben dezelfde smaak. Bij het blind proeven zijn we eensgezind: die wijn wel, die niet. Als we los van elkaar proeven, hoor ik achteraf dat zij dezelfde favorieten heeft. Wel hebben we andere voorkeuren: Thérèse houdt niet van champagne; ik ben er dol op. Ik houd weer niet van Chablis: die ruikt naar natte zwembroek, vind ik.’’

Je bent veel onderweg. Wat is luxe in een hotel? Een groot formaat tv, extra uitgebreid ontbijt, iets anders..?

,,Televisie interesseert me helemaal niets! Ik reis niet om tv te kijken. Als ik in Nederland ergens overnacht, kijk ik hooguit naar het nieuws. Een tweepersoonsbed vind ik belangrijk. Het komt voor dat twee bedden aan elkaar zijn geschoven; dan leg je er toch een topper op? Lekker beddengoed is fijn. Een hotelkamer moet ook schoon zijn en een goeie douche is voor mij belangrijker dan een bad.’’

Kom je bij Van der Valk?

,,Als je langs de weg een afspraak hebt, vind ik, dan ga je naar een Van der Valk. De prijskwaliteitverhouding is gewoon heel goed. Ik ben er regelmatig voor werk, bijvoorbeeld voor een interview en eventueel om te lunchen. Door de jaren heen heb ik de hotels steeds moderner en leuker zien worden. Voor een congres was ik in Valk hotel Apeldoorn en ik was zeer onder de indruk van de zalen. Ik ben er soms ook met mijn eetclub. Twee keer per jaar spreek ik af met mensen die ik ken van de vinologenopleiding. Dan nemen we heel veel flessen mee die we blind proeven en die gaan allemaal op! Je begrijpt dat we daarna in een hotel blijven slapen.‘’

Je bent dit jaar getrouwd. Als jeman niét van eten en drinkenhad gehouden, was je dan voorhem gevallen?

,,Ik had geen lijstje ofzo. Maar als iemand bij de eerste dates zegt: ‘Doe mij maar een biertje’ of ‘Ik eet liever thuis’, dan had ik dat heel ongezellig gevonden. Rob houdt er gelukkig erg van. Hij is geïnteresseerd in wijn en bovendien kookt hij fantastisch. Als vrienden komen, verzorgt hij meestal het eten en ik de wijn. Rob staat bekend om z’n rendang. Hij kookt ook goed Thais, maar dat vindt hij ‘gewoon’. Als hij uitpakt, bereidt hij coquilles met lemongras-botersaus. Zijn paddenstoelen met truffel en zijn ceviche zijn ook zalig. Mijn specialiteit is tonijntartaar met crème fraiche-wasabi. Wat ik daarbij schenk is sauvignon blanc van Marlborough. Of een riesling.’’

Wat was je meest memorabele kerstmenu?

,,Dat vind ik een lastige. Ik weet wel wat mijn mooiste oud en nieuw was. Dat was in Tanzania, met Rob op safari. Na het eten in het tentenkamp hebben we toen bij het kampvuur zitten wachten tot het twaalf uur was…’’

Wat doen jullie deze kerst?

,,Kerst is met onze families. We eten altijd bij wie de grootste tafel heeft, meestal bij mij of mijn zus, en we verdelen onderling de gangen. Vorig jaar zouden we uit eten gaan op kerstavond, maar dat ging niet door corona. Dit jaar wagen we weer een poging…’’

PASPOORT

Naam:
Astrid Joosten.

Geboren:
Beverwijk, 22 maart 1958.
Burgerlijke staat:
Sinds mei 2022 getrouwd met
Rob Peters, directeur Vermaat
Groep.

Favoriete wijn:
Bourgogne Blanc van Jean-Marc
Boillot.

Favoriete wijnspijscombinatie:
Het Marigold ‘eitje’ kaviaar
van restaurant De Librije met
Champagne. Of de oesters met
verschillende toppings van De
Nederlanden.

Guilty pleasures:
Shoppen en tot diep in de nacht
bingewatchen.